Kierownik: |
dr Małgorzata Wielińska-Soltwedel
|
Pracownicy: | dr hab. Ołena Łucyszyna, prof. IKŚiO PAN dr Małgorzata Glinicka dr Nicolas Levi dr Marek Adam Woźniak mgr Krzysztof Gutowski
|
Współpracownicy: |
|
Konsultant: |
prof. dr hab. Marek Mejor
|
E-mail Pracowni: |
Główne kierunki badawcze:
Szlak Jedwabny jest tutaj – w przeciwieństwie do pierwszego użycia tego terminu przez Ferdinanda von Richthofena w 1877 roku – bardzo szeroko rozumiany. Nie chodzi więc tylko o jeden trakt handlowy, ale o cały system dróg, włącznie z drogą morską, oplatający Azję Centralną, Południową i Wschodnią oraz prowadzący do Europy i Afryki Wschodniej. Podobnie, nie wymiana handlowa, lecz przede wszystkim nieodłącznie z nią związana wymiana kulturowa stoi w centrum zainteresowania Pracowni. Po Szlaku Jedwabnym „podróżowały“ bowiem, oprócz towarów, także dobra niematerialne: idee filozoficzne i religijne, nauka, literatura i sztuka, a także języki. W ciągu wielu stuleci historii Szlaku Jedwabnego niektóre z tych języków odegrały szczególną rolę. Do nich należą m.in. sanskryt, palijski, gandhari, języki tocharskie, chiński, ale również – grecki, perski czy też arabski.
Celem Pracowni są z jednej strony badania dotyczące kultur poszczególnych regionów leżących na Szlaku Jedwabnym. Ta sfera działalności odpowiada tradycyjnym dziedzinom takim jak indologia, tybetologia, mongolistyka, sinologia, japonistyka, koreanistyka itp. Głównym jednak zadaniem Pracowni – zgodnym z jej generalną wizją i uzupełniającym tradycyjne podejście – jest badanie tych kultur nie w odosobnieniu, ale we wzajemnym kontakcie, który nierzadko owocował nie tylko przejęciem obcych elementów, ale także ich twórczą modyfikacją, prowadzącą do powstania nowych wartości, czego typowym przykładem może być sztuka Gandhary, łącząca styl grecki z indyjskim.
Tematyka prowadzonych badań koncentruje się obecnie wokół następujących zagadnień:
• Interdyscyplinarne badania modeli religijności (praktyk rytualnych i wybranych idei religijnych).
• Sanskrycka literatura naukowa, przede wszystkim gramatyczna, jej rola w kulturze indyjskiej i wpływ na inne teksty regionu.
• Myśl klasycznej i poklasycznej sankhji, z uwzględnieniem dyskusji między sankhją a buddyzmem.
• Myśl dźinijska, ze szczególnym uwzględnieniem teorii znaczenia w dźinijskiej filozofii języka oraz dyskusji między dźinistami a buddystami.
• Dziedzictwo kulturowe i religijne Półwyspu Koreańskiego.
• Historia odkrywania Szlaku Jedwabnego. Podróżnicy, misjonarze i naukowcy w Azji.
• Badania nad wielkimi szlakami komunikacyjnymi „świata hellenistycznego” i jego otoczenia.
• Produkcja i handel metalami w regionach powiązanych z wielkimi szlakami handlowo-komunikacyjnymi.
Istotnym elementem funkcjonowania Pracowni będą w przyszłości badania terenowe. Obecnie badania te koncentrują się wokół tzw. Szlaku Przyprawowego, łączącego Imperium Rzymskie i Afrykę Wschodnią z Arabią i Indiami.
Pracownia organizuje tez cykl wykładów "Wokół Szlaku Jedwabnego: I. Spotkanie kultur".