Studia afrykanistyczne prowadzone w Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN to  bezpośrednia kontynuacja polityki badawczej rozpoczętej w 1962 roku przez prof. Józefa Chałasińskiego – członka rzeczywistego PAN i założyciela Pracowni Zagadnień Społecznych i Kulturowych Afryki Współczesnej, która z czasem przekształciła się w Zakład Krajów Pozaeuropejskich PAN. Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN, powstały z połączenia ZKPPAN i ZAŚPAN, jest więc drugim najstarszym ośrodkiem badań afrykanistycznych w Polsce. Działalność naukowa prowadzona jest  obecnie w ramach powołanej w 2020 roku Pracowni Badań nad Afryką Subsaharyjską, będącej jednym z dwóch filarów naukowych Zakładu Współczesnych Kultur Azji i Afryki.

Wiodący temat badawczy Pracowni Badań nad Afryką Subsaharyjską to Dialog kultur – kultury  konfliktu. Przemiany społeczno-kulturowe w Afryce Subsaharyjskiej.
Realizowane w Pracowni badania dotyczą wieloetnicznych i wieloreligijnych społeczeństw Afryki Subsaharyjskiej, obejmując zagadnienia kulturowo-religijne, problemy polityczne i uwarunkowania społeczne dotyczące afrykańskich państwowości, oraz dając pole do pogłębionej analizy współczesnych przemian i wymiany kulturowej w obrębie wybranych społeczeństw lub grup etnicznych. Ponadto uwzględniają one rolę kultury tradycyjnej i popularnej jako czynników państwotwórczych lub konfliktogennych, przy jednoczesnej analizie kierunku rozwoju społeczeństw i przemian zachodzących na drodze międzykulturowego dialogu i fluktuacji wartości, których nośnikiem stają się wytwory kultury lokalnej lub globalnej.

W ramach Pracowni powołane zostały dwa zespoły badawcze o charakterze tematycznym i dynamicznym przepływie kadr w obrębie jednostki.
1/ Kultura popularna i tradycyjna w Afryce Zachodniej
2/ Kulturowe aspekty migracji