Instytut Kultur Środziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk
oraz
Instytut Ibn Chalduna
zapraszają do udziału w I edycji konferencji naukowej
AMAKIN WA-ASMA أمـاكــن وأسـماء
Geografia historyczna i toponomastyka świata muzułmańskiego -
- odkrycia, interpretacje, podsumowania, perspektywy
która odbędzie się w Warszawie w Pałacu Staszica
w dniach 15–16 lutego 2017 r.
Wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy do udziału w konferencji – zarówno w charakterze referentów, jak i uczestników dyskusji.
Zgłoszenia udziału w konferencji (na załączonym formularzu) prosimy wysyłać na adres do 15 listopada 2016 r. Do zgłoszenia prosimy dołączyć krótkie CV referenta oraz wybrany artykuł naukowy z jego własnego dorobku. Komitet organizacyjny dokona wyboru wystąpień i poinformuje autorów do 30 listopada 2016 r.
Organizatorzy konferencji nie pokrywają kosztów udziału, przejazdu ani noclegu. Opłata konferencyjna wynosi 150 zł.
Publikację tekstów konferencyjnych przewidujemy na rok 2017.
Teodozja Rzeuska, Dyrektor IKŚiO PAN
Bogusław R. Zagórski, Dyr. Instytutu Ibn Chalduna
Komitet Organizacyjny:
Maciej G. Witkowski, IKŚiO PAN
Edyta Wolny, sekretarz Komitetu, IKŚiO PAN
Bogusław R. Zagórski, IICh
Szanowni Państwo!
Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w pierwszej w Polsce konferencji poświęconej zagadnieniom geografii historycznej i toponomastyki świata muzułmańskiego, która odbędzie się w Warszawie, w Pałacu Staszica, Nowy Świat 72, w dniach 15-16 lutego 2017 r.
Geografia historyczna bada przemiany środowiska geograficznego zaszłe pod wpływem działalności ludzkiej oraz czynników przyrodniczych; bada problemy wzajemnego oddziaływania społeczeństwa i środowiska geograficznego, pisanych źródeł historycznych, dawnych map, planów, źródeł onomastycznych, archeologii i etnografii, zabytków architektury i urbanistyki; stosuje metodę retrogresji topograficznej na podstawie źródeł pisanych i zabytków materialnych oraz wiadomości o dzisiejszym stanie środowiska geograficznego, korzystając z dorobku innych nauk: paleobotaniki, językoznawstwa, a głównie geografii i historii; dostarcza danych do analizy i syntezy geograficznej, historycznej i kulturowej; metodą kartograficzną ustala sytuacje, wydarzenia i zależności za pomocą rozmieszczenia i grupowania znanych faktów na mapie i planie.
Toponomastyka to dział onomastyki, której przedmiotem są nazwy geograficzne, czyli toponimy. Są to nazwy obiektów zamieszkanych i niezamieszkanych przez człowieka, w tym nazwy w obrębie jednostek administracyjnych, takich jak miasta i wsie. Wyróżnia się tu: nazwy miejscowe, nazwy terenowe, nazwy górskie, nazwy wodne oraz nazewnictwo miejskie i wiejskie, oraz inne rodzaje nazw związanych z przestrzenią kulturową. Badania toponomastyczne poruszają m.in. zagadnienia pochodzenia, typologii nazwy względem nazywanego obiektu, formalnej i społeczno-kulturowej klasyfikacji nazw geograficznych.
Badania geograficzno-historyczne i toponomastyczne przecinają się, nakładają i wzajemnie uzupełniają na wielu płaszczyznach, dając wspólne efekty przy zastosowaniu ścisłych rygorów językoznawczych, historycznych i geograficznych.
Poniżej dla przykładu kilka proponowanych zakresów tematycznych:
- źródła pisane muzułmańskie i niemuzułmańskie do geograficznych dziejów świata islamu (nowe odkrycia, nowe interpretacje);
- rozwój wzajemnych wyobrażeń świata muzułmańskiego i niemuzułmańskiego;
- mapy i plany – ich pochodzenie, założenia, powstawanie i produkcja; odzwierciedlenie stosunków przestrzennych oraz użyte toponimy, rozwój horyzontu geograficznego, wyobrażenia ludowe i naukowe; orientacja przestrzenna ludności osiadłej i koczowniczej; orientacja przestrzenna na lądzie i morzu;
- historyczne nazewnictwo geograficzne – identyfikacja nazwanych obiektów w przestrzeni, toponimy: ich pochodzenie i budowa, etymologia podpowierzchniowa (substraty) i znaczenia powierzchniowe (adstraty), przemiany brzmienia i pisowni, warstwy i systemy nazewnicze, endonimia i egzonimia, leksykografia toponomastyczna;
- geografia społeczna – osadnictwo i jego przemiany, przemieszczenia ludności stałe (migracje) i czasowe (transhumancje koczownicze), zagospodarowanie ziem, rozwój miast i wewnętrznych struktur urbanistyczno-społecznych, rozmieszczenie funkcji miejskich i budowli użyteczności publicznej (o charakterze mieszkaniowym, produkcyjnym, religijnym, kulturalno-edukacyjnym, administracyjno-politycznym, obronnym i in.), struktura i wewnętrzna dyspozycja pomieszczeń w tych budowlach;
- sieć komunikacyjna i jej rozwój: szlaki handlowe lądowe (w tym pustynne) i wodne (wewnątrzlądowe i morskie), rozwój infrastruktury handlowej: porty, węzły komunikacyjne, bazary;
- administracja i geopolityka: prowincje i ich stolice, państwa i ich główne ośrodki polityczne i gospodarcze, granice administracyjne i polityczne, obszary kresowe i przejściowe, rozwój i przemiany terytorialno-polityczne wraz z przyczynami ich występowania.