- Szczegóły
Finansowanie przyznane przez Narodowe Centrum Nauki obejmuje projekt badawczy:
„W poszukiwaniu szlaków wiodących do Dżeddy, portu Mekki. Szczątki organiczne z pierwszych wykopalisk w al-Balad, Dżedda (Królestwo Arabii Saudyjskiej)”.
Celem projektu jest prześledzenie zmian kulturowych i ekonomicznych oraz potencjalnego zasięgu kontaktów międzyregionalnych mieszkańców Dżeddy, portu Mekki, na podstawie szczątków organicznych. Badania archeozoologiczne i archeobotaniczne wciąż należą do rzadkości w rejonie Półwyspu Arabskiego. Z drugiej strony, rozwijane obecnie badania interdyscyplinarne pozwalają na przeprowadzenie bardzo zaawansowanych analiz, dających możliwość prześledzenia migracji zwierząt i roślin, których szczątki zostały znalezione podczas badań wykopaliskowych. Inne możliwości poznawcze wynikające z badań szczątków organicznych z wykopalisk to analiza diety, w tym uchwycenie różnic związanych z zamożnością i statusem ludzi oraz próba interpretacji tych różnic. Projektowane badania pozwolą odpowiedzieć na dwa główne problemy badawcze:
1. Wzorce żywieniowe jako wskaźnik statusu społecznego i pochodzenia konsumentów z Dżeddy;
2. Rodzaj i zasięg kontaktów mieszkańców Dżeddy z bliższym i dalszym otoczeniem.
Badania obejmą identyfikację archeozoologiczną szczątków zwierząt z wykopalisk w Dżeddzie prowadzoną na miejscu w trakcie badań terenowych, jak też w przypadku części materiałów wymagających szczegółowych studiów, w laboratorium bioarcheologicznym IKŚiO PAN. W razie wątpliwości, w celu pełnego oznaczenia szczątków, zostaną przeprowadzone analizy ZooMS. Szczegółowe badania zostaną też przeprowadzone dla szczątków roślin, zarówno nasion, owoców, jak i węgli drzewnych. Dla ustalenia migracji zwierząt zostaną pobrane próbki do badań izotopowych, badania próbek będą wykonywane w laboratoriach krajowych i zagranicznych.
Dr Iwaszczuk jest adiunktem w Zakładzie Cywilizacji Islamu, utworzyła też i prowadzi Laboratorium Bioarcheologiczne będące częścią Pracowni Archeologii Islamu, jedynego w Polsce ośrodka zajmującego się tą tematyką.
- Szczegóły
- Wystawa obrazów Johannesa Weningera - artysty niemiecko-amerykańskiego pochodzenia, specjalizującego się w malarstwie portretowym i tematyce związanej z dziedzictwem kulturowym. Jego najnowsze prace inspirowane są historią Egiptu. Wystawie będzie towarzyszyć wykład poświęcony odkryciu grobowca Tutanchamona.
- Warsztaty ceramiczne dla wszystkich chętnych (w języku angielskim): „In the footsteps of the ancient potters” The technological approach is a quite recent methodology used to reconstruct the manufacturing processes used to produce objects. It lays on the concept that the techniques of making objects are transmitted from generation to generation and the reconstruction of these traditions helps to achieve a better knowledge of the ancient societies. During the workshop, we will see how this method works and how the materials are analyzed, and we will test the various methods for ceramic production such as pinching, coiling, and moulding.
- Warsztat dla młodzieży i dorosłych „Futurystyczne podróże po Afryce - kultura i sztuka”. Prezentacja multimedialna połączona z częścią warsztatową nt. kultury i sztuki społeczeństw Afryki Subsaharyjskiej w kontekście futurystycznym. W części warsztatowej będziemy dekorować torby z motywami afrykańskiego futuryzmu.
- Wykład z wystawą artefaktów „Łapiąc ostatnie promienie zachodzącego słońca – kultura Ababdów z Pustyni Wschodniej”. Interaktywny pokaz materiałów fotograficznych, muzycznych i filmowych połączony z prezentacją artefaktów związanych z Ababdami, ich kulturą i zwyczajami. Przedmioty te pochodzą z prywatnych kolekcji.
- Szczegóły
Serdecznie zapraszamy do udziału w seminariach "The BORDERSCAPE Project Seminar Series".
W celu uzyskania linków do wykładu, prosimy o kontakt mailowy na adres:
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Funduszy Norweskich 2014-2021 (https://eeagrants.org/) za pośrednictwem Narodowego Centrum Nauki (https://www.ncn.gov.pl/?language=en)-POLS Call (2020/37/K/HS3/04097).
- Szczegóły
Inteligencja nie zawsze idzie w parze z mądrością. Obserwując różne dziedziny życia, stwierdzamy przede wszystkim ogromny deficyt tej ostatniej. Otóż umysłowość Zsolta jest klasycznym przykładem idealnej harmonii między obydwiema cechami. W każdej rozmowie z moim Kolegą i Przyjacielem, nawet na całkiem „błahe” tematy, zastanawiałem się w pewnej chwili, czy mam do czynienia po prostu z archeologiem, czy też raczej filozofem i mędrcem. W Jego umyśle dokonywała się jakaś błyskawiczna synteza, która łączyła rzeczy ważne, odrzucając banał, głupotę, hipokryzję, gadulstwo itp. Trudno było oprzeć się wrażeniu, że, unikając patosu, Zsolt wypowiadał się jednak niemal sentencjonalnie.
Pod względem formy, ale i meritum, jego zdania przypominały mi japońskie haiku. Nie można wykluczyć, że tę prostotę i trafność wyrazu stymulowała Jego funkcja tłumacza, jako że przekładał na francuski wiele prac naukowych swoich Kolegów. Nikt z nas nie znał tego języka, a szczególnie jego idiomatyki, tak dobrze jak absolwent francuskiego gimnazjum.
Jego inteligencja znajdywała szczególnie dosadny wyraz w poczuciu humoru, jakkolwiek Zsolt nie był aż tak sarkastyczny jak Jego nieodłączny Kompanion, przedwcześnie zmarły dr Marek Marciniak. Wybitną umysłowość Kissa cenił też bardzo wysoko nasz Mistrz, profesor Kazimierz Michałowski.
Gdy zabrakło i Profesora i Marka, przypadło mi dzielić z Zsoltem funkcję kierownika Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej (obecnie Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN). A były to czasy szczególnie trudne, kiedy władze Akademii wpadły na pomysł likwidacji małych placówek naukowych. Nie natychmiast, wszakże, ale metodą „zagładzania”, polegającą na tym, że całymi latami nie było nas stać na zatrudnianie młodych, wybitnie zdolnych badaczy. Gdy rozwój sytuacji zmierzał coraz szybszymi krokami w kierunku unicestwienia placówki cieszącej się wielkim uznaniem w archeologii międzynarodowej, szukając ostatniej deski ratunku, trafiliśmy we dwóch (dzięki protekcji) do gmachu będącego dziś siedzibą Giełdy, paradoksalnie tuż obok Muzeum Narodowego w Warszawie. Tam była „wyrocznia”. Profesor Uniwersytetu, który we władzach Komitetu Centralnego PZPR był odpowiedzialny za naukę, przyjął nas, drżących, na maksymalnym luzie. Znał tę sytuację na wylot. Żywot naszej instytucji został przedłużony, ale do dziś ponosimy konsekwencje pokoleniowej luki kadrowej, jaka wymuszona została pomysłami ówczesnej polityki. Zsolt towarzyszył mi w tych bojach wiernie i lojalnie.
Życiorys Zsolta Kissa mógłby zastąpić podręcznik szkolny do historii Europy w XX wieku n.e. Myślę, że jego opowieści pobudziłyby więcej zrozumienia przeszłości i pozwoliłyby wyciągnąć bardziej dalekowzroczne wnioski dotyczące teraźniejszości. Może szersze kręgi społeczeństwa zrozumiałyby, jak to czynili starożytni Egipcjanie, że między kolorami białym i czarnym istnieje jeszcze kilka innych, i to z wieloma odcieniami, a każda harmonijna całość składa się przynajmniej z dwu antytetycznie skomponowanych elementów.
Zsolcie, pozostaniesz naszym Nauczycielem.
Karol Myśliwiec
- Szczegóły
Zbiory Działu Dokumentacji Naukowej IKŚiO PAN
Zsolt Kiss
Archeolog Śródziemnomorski
(1942-2023)
Wiadomość o śmierci prof. dr hab. Zsolta Kissa, wieloletniego pracownika Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, a wcześniej Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej PAN, zaskoczyła nas, chociaż wiedzieliśmy, że od lat walczy z chorobą. W roku 2016 przeszedł na emeryturę, jednak dla tych, z którymi wcześniej pracował, był stale obecny, kontaktując się często, śledząc ważne dla Instytutu wydarzenia. Erudycja i pasja archeologa śródziemnomorskiego, szczególnie w odniesieniu do Egiptu grecko-rzymskiego, zawsze żywe zainteresowanie kolejnymi badaniami i publikacjami naukowymi, a jednocześnie pewne zdystansowanie i poczucie humoru, wyróżniały Go w sposób szczególny.
W ciągu wielu lat pracy zawodowej, którą rozpoczął w roku 1964, piastował między innymi funkcje Zastępcy Dyrektora ZAŚ PAN oraz Kierownika Zakładu Klasycznych Kultur Śródziemnomorskich w IKŚiO PAN. Jednocześnie przez wiele lat czuwał nad naszymi wydawnictwami. Niejednokrotnie był ich redaktorem, często także tłumaczem na język francuski. Jego starania o ich jak najwyższy poziom i obecność we wszystkich ważnych ośrodkach naukowych miały ogromne znaczenie dla naszych partnerskich relacji z szerokim kręgiem naukowców na świecie.
Jako członek polskich misji archeologicznych pracujących na Bliskim Wschodzie, w Egipcie (Aleksandria, Kom el-Dikka) i Syrii (Palmyra, tzw. Świątynia Sztandarów), aktywnie współpracował ze Stacją Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im. Kazimierza Michałowskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1966-1987). Z Aleksandrią związany był najdłużej i najsilniej. W latach 1986-1987 kierował wykopaliskami na Kom el-Dikka w sektorze G, odsłaniając trzy tzw. audytoria. W ramach prac misji belgijskiej w syryjskiej Apamei (Centre belge de recherches archéologiques à Apamée de Syrie) podjął eksplorację tzw. Domu przy Akwedukcie (1983-1986). W późniejszym okresie, zaproszony do współpracy przez Europejski Instytut Archeologii Podwodnej (Institut Européen d’Archéologie Sous-Marine) penetrujący ruiny zatopione w Porcie Wschodnim Aleksandrii oraz w zatoce Abukir (Kanopos i Herakleion), przygotował publikację odnalezionych tam rzeźb z czasów ptolemejskich i rzymskich.
Był badaczem wnikliwym, łączącym świetne opanowanie warsztatu z umiejętnością skomponowania interesującego opracowania analityczno-syntetycznego. Jako znawca rzeźby i portretu rzymskiego zyskał uznanie międzynarodowe. Pozostawił po sobie bogaty dorobek, na który składają się studia poświęcone tym właśnie zagadnieniom, ale także publikacje interpretujące ikonografię bóstw w Egipcie grecko-rzymskim, prace dotyczące wyników wykopalisk czy zabytków w polskich i zagranicznych kolekcjach muzealnych − ważne, wysoko cenione monografie, w tym L’iconographie des princes julio-claudiens au temps d’Auguste et de Tibère (1975) oraz Etudes sur le portrait impérial romain en Egypte (1984), tomy 17 i 23 serii Travaux du Centre d’Archéologie Méditerranéenne de l’ Académie Polonaise des Sciences czy Les ampoules de Saint Ménas découvertes à Kôm el-Dikka (1961-1981), Alexandrie V (1989), a także liczne artykuły.
Cieszył się uznaniem i sympatią, również w międzynarodowym gronie archeologów śródziemnomorskich. Praca z Nim była przyjemnością, niezapomnianą przygodą intelektualną.
Barbara Lichocka
- Szczegóły
Abstrakt wystąpienia:
- Szczegóły
Konkurs na stanowisko dyrektora Instytutu Kultur Śródziemnomorskich
i Orientalnych PAN
na 4-letnią kadencję rozpoczynającą się w dniu 1 września 2023 r.
Na podstawie § 4 pkt. 3 oraz § 6 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie konkursu na stanowisko dyrektora instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. nr 233, poz. 1530 ze zm.) Komisja Konkursowa powołana przez Radę Kuratorów Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN ogłasza konkurs na stanowisko dyrektora Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN na czteroletnią kadencję rozpoczynającą się w dniu 1 września 2023 roku.
Konkurs składa się z dwóch etapów obejmujących:
- ocenę formalną zgłoszeń do konkursu oraz ocenę kwalifikacji naukowych /zawodowych kandydatów na podstawie przedstawionych dokumentów;
- ocenę wiedzy i predyspozycji kandydatów do kierowania instytutem na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej.
